Τι είναι το στρες;
Το στρες είναι μία φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού. Όταν παρουσιάζεται κίνδυνος το συμπαθητικό νευρικό σύστημα κινητοποιείται και μας ετοιμάζει για την άμεση αντίδραση που πρέπει να έχουμε. Αναπνέουμε πιο γρήγορα, η καρδιά χτυπάει πιο γρήγορα και στέλνει περισσότερο αίμα στο μυϊκό σύστημα, αποδεσμεύεται περισσότερη γλυκόζη στο αίμα, αναστέλλονται οι πεπτικές λειτουργίες, εξαφανίζεται η αίσθηση της κόπωσης και δε νιώθουμε τον πόνο. Αυτό συμβαίνει σε μία κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Μετά είναι η σειρά του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος να μας χαλαρώσει και να επαναφέρει τους φυσιολογικούς ρυθμούς λειτουργίας στον οργανισμό. Η ισορροπία αυτών των δύο συστημάτων (συμπαθητικό-παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα) είναι βασική για την εύρυθμη λειτουργία του σώματος και την ομοιόσταση.
Χρόνιο στρες - χρόνιο άγχος
Η αντίδραση αυτή (στρες), που φυσιολογικά θα έπρεπε να διαρκεί λίγα λεπτά σε ακραίες καταστάσεις, στις μέρες μας γίνεται αισθητή συνεχώς απέναντι σε ένα μεγάλο αριθμό στρεσογόνων παραγόντων. Αυτό είναι το χρόνιο στρες.
Το σώμα μας, δηλαδή, είναι σε μία διαρκή κατάσταση συναγερμού. Κάποια συστήματα λειτουργούν στο μέγιστο και κάποια αδρανούν. Αυτή η κατάσταση, αν παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία μας. Το στρες, σαν αντίδραση του σώματος, δε μπορεί να προκαλέσει ασθένειες, αλλά μπορεί να δημιουργήσει τις συνθήκες ώστε αυτές να εκδηλωθούν.
Οι μελέτες δείχνουν ότι το στρες επιδρά στο νευρικό σύστημα, στην παραγωγή ορμονών και στην άμυνα του οργανισμού μέσω του ανοσοποιητικού συστήματος. Σε περιόδους στρες παρατηρείται καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος. Υπάρχει, πλέον, σαφής αναφορά για την επίδραση του στρες στα αυτοάνοσα και λοιμώδη νοσήματα και στις δερματικές παθήσεις. Επίσης, το στρες σχετίζεται με αύξηση του χρόνου επούλωσης των τραυμάτων και της γενικής αποκατάστασης.
Πώς εκδηλώνεται;
Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν. Το νοητικό στρες μπορεί να προκαλέσει μελαγχολία, κατάθλιψη, άγχος, θυμό, σύγχυση, απόσυρση, κ.ά. Οι σωματικές εκδηλώσεις μπορεί να είναι κόπωση, ναυτία, διαταραχές ύπνου, αίσθηση παλμών, δύσπνοια, ζάλη, κρύα χέρια, μυϊκοί σπασμοί και πόνος.
Το στρες είναι κοινό σύμπτωμα σε ασθενείς με χρόνιο πόνο, οσφυαλγία, κατάθλιψη, κεφαλαλγία, ημικρανία, αυπνία, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, διαταραχές κατά την κλιμακτήριο, προεμμηνορροϊκό σύνδρομο, κ.ά.
Η σχέση μεταξύ στρες και σωματικών διαταραχών μπορεί να είναι και αμφίδρομη. Τα συμπτώματα πολλών σωματικών παθήσεων επιδεινώνονται όταν υπάρχει στρες, όπως για παράδειγμα η ημικρανία, ο πόνος στην πλάτη και το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.
Αντιμετώπιση του άγχους με φυσικό τρόπο
Ο βελονισμός και η φυσικοθεραπεία αποτελούν μία φυσική προσέγγιση στη διαχείριση του στρες. Επιδρούν στη χαλάρωση του νευρικού συστήματος και στην ενίσχυση των λειτουργιών του σώματος. Συνδυάζονται εξαιρετικά με την ιατροφαρμακευτική αγωγή και την ψυχοθεραπεία, βελτιώνοντας την ευεργετική τους δράση και μειώνοντας τις παρενέργειες των φαρμάκων.
Σημαντική είναι και η επίδραση που μπορεί να έχει η θεραπεία του βελονισμού για τη διαχείριση του στρες σε σωματικές παθήσεις που επηρεάζονται από αυτό, όπως ινομυαλγία, αυτοάνοσα νοσήματα, σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, διαταραχές ύπνου, διαταραχές κατά την κλιμακτήριο, δερματικές παθήσεις, υπογονιμότητα σε άνδρα και γυναίκα, αγχώδεις διαταραχές, κεφαλαλγία, χρόνιος πόνος, κυστικές διαταραχές, κ.ά.
Βελονισμός χωρίς χρήση βελόνας
Ο Laser Βελονισμός είναι μία σύγχρονη, καινοτόμος μέθοδος θεραπείας με όλα τα οφέλη του παραδοσιακού βελονισμού, αλλά χωρίς τη χρήση βελόνας. Η επιλογή των σημείων θεραπείας είναι η ίδια είτε με βελόνα είτε με Laser. Ενδείκνυται σε περιπτώσεις έντονης αίσθησης του πόνου ή απλά σε περιπτώσεις φόβου στη θέα και την αίσθηση της βελόνας.
Πώς μπορεί να βοηθήσει ο βελονισμός στη διαχείριση του στρες;
Το αγχολυτικό αποτέλεσμα του βελονισμού έχει αποδειχθεί σε μελέτες για περιπτώσεις ασθενών που βιώνουν οξύ στρες κατά τη διάρκεια χειρουργικών και οδοντιατρικών επεμβάσεων.
Όσον αφορά στο χρόνιο στρες, έχει βρεθεί θετική επίδραση του βελονισμού στα επίπεδα άγχους σε ερευνητικές μελέτες που έχουν γίνει για καταστάσεις όπως μετατραυματικό στρες, εξαρτήσεις, διατροφικές διαταραχές, υπεραερισμός, άσθμα, αυπνία, διαχείριση ασθενών μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο και σε μυοσκελετικό πόνο.
Ο μηχανισμός δράσης του βελονισμού βασίζεται στη διέγερση του νευρικού και ενδοκρινικού συστήματος. Απελευθερώνονται στο σώμα ουσίες, όπως η σεροτονίνη, η νοραδρεναλίνη, η ντοπαμίνη, κ.ά., οι οποίες συμβάλουν στη ρύθμιση της ισορροπίας μεταξύ των συστημάτων του οργανισμού, τροποποιούν τη χημεία του εγκεφάλου και «καλμάρουν» το νευρικό σύστημα. Το θεραπευτικό αποτέλεσμα του βελονισμού είναι η χαλάρωση, η αλλαγή διάθεσης και η ευφορία.
Ο ρόλος της φυσικοθεραπείας στη μείωση του άγχους
Στην πρόσφατη εκπαιδευτική ημερίδα του επιστημονικού τμήματος «Φυσικοθεραπεία στην Ψυχική Υγεία» του Πανελληνίου Συλλόγου Φυσικοθεραπευτών αναδείχτηκε ο ρόλος της φυσικοθεραπείας και η θέση της στην πολυκλαδική ιατρική ομάδα για την πληρέστερη αντιμετώπιση των ψυχικών διαταραχών.
Σύμφωνα με τις έρευνες, η φυσικοθεραπεία μπορεί να συμβάλει στη μείωση του άγχους και στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων στις αγχώδεις διαταραχές μέσω ειδικών προγραμμάτων κινησιοθεραπείας, σε συνδυασμό με την εκμάθηση της διαφραγματικής αναπνοής, την εφαρμογή μάλαξης και τις τεχνικές stress release.
