Στην αθλητική ιατρική και στην αποκατάσταση των οξέων τραυματισμών ο πάγος είχε πρωταγωνιστικό ρόλο και, μάλιστα, όχι χωρίς λόγο . Ο τρόπος αντιμετώπισης των τραυματισμών αλλάζει συνεχώς με βάση τις τελευταίες έρευνες. Έτσι, δεν είναι καθόλου περίεργο, που υπάρχει σύγχυση σχετικά με τη χρήση του πάγου και το τι προσφέρει σε περιπτώσεις τραυματισμών.
Όταν κάποιος τραυματίζει τον αστράγαλο του, οι περισσότεροι από εμάς θα πιάσουμε ενστικτωδώς ένα πακέτο πάγου. Όταν επαγγελματίες αθλητές τραυματίζονται, οι ειδικοί σπεύδουν να τους τυλίξουν με πάγο πριν ακόμη βγουν από το γήπεδο. Ο πάγος φαίνεται να είναι δεδομένο μέρος της διαδικασίας αποκατάστασης τραυματισμών. Συμβαδίζει, όμως, κάτι τέτοιο με τις πιο πρόσφατες έρευνες;
Η παλαιότερη τεκμηρίωση του πάγου ως μέρος του πρωτοκόλλου διαχείρισης οξέων τραυματισμών χρονολογείται από το 1978, όταν το ακρωνύμιο RICE – Rest, Ice, Compression, Elevation (Ξεκούραση, Πάγος, Συμπίεση, Ανύψωση) επινοήθηκε από τον Δόκτωρα Gabe Mirkin. Η πρόθεσή του πίσω από την χρήση πάγου ήταν να ελαχιστοποιηθεί η φλεγμονώδης απόκριση σε μια προσπάθεια επιτάχυνσης της επούλωσης. Αυτό το αρχικό πρωτόκολλο εισχώρησε βαθιά στην κουλτούρα μας και για 20 χρόνια χρησιμοποιούσαμε το ακρωνύμιο προτού συμπεριληφθεί το αγγλικό γράμμα «P» (προστασία) και ολοκληρωθεί σε «PRICE». 14 χρόνια αργότερα, το ακρωνύμιο «POLICE» – Protection, Optimal Loading, Ice, Compression, Elevation (Προστασία, Βέλτιστη φόρτιση, Πάγος, Συμπίεση, Ανύψωση) αντικατέστησε την μέθοδο PRICE (2).
Η αιτία των συνεχών αλλαγών;
Η έρευνα εντόπισε ότι η «Βέλτιστη φόρτιση» (OL) βοηθά στην αποκατάσταση μέσω της ανάπλασης των κυττάρων που προκαλείται από ελαφριά φόρτιση του μηχανισμού στα αρχικά στάδια. Στη συνέχεια, το Rest (R) ή η έλλειψη κίνησης είναι επιζήμια για την ανάκαμψη.
Τι συμβαίνει, όμως, με τη χρήση πάγου;
Σε κάθε περίπτωση, οι απόψεις σε ολόκληρη τη βιβλιογραφία συγκλίνουν στο ότι ο πάγος δρα τοπικά αναλγητικά μειώνοντας την αισθητικότητα, καθώς προκαλείται ψύξη της θερμοκρασίας του δέρματος. Ωστόσο, ο αντίκτυπος στους υποκείμενους μύες είναι ανύπαρκτος, καθώς η θερμοκρασία των μυών παραμένει αμετάβλητη από την τοπική εφαρμογή πάγου. Ακόμη πιο αβέβαιοι, ήδη από το 1978, είμαστε για τον ισχυρισμό των θεραπευτικών του ιδιοτήτων. Πιθανώς λόγω της αναλγητικής του δράσης γεγονός είναι, ότι πολλοί άνθρωποι αναφέρουν ότι νιώθουν καλύτερα μετά την εφαρμογή πάγου, έστω και βραχυπρόθεσμα. Αλλά τι αντίκτυπο έχει η ψύξη του τραυματισμού μακροπρόθεσμα;
Το 2014, ο Δρ Mirkin αναγνώρισε τις νέες προσθήκες στην έρευνα και, όπως θα έκανε κάθε επιστήμονας βάσει αποδείξεων, απέσυρε τον πάγο από το αρχικό του πρωτόκολλο. Δήλωσε ότι παρόλο που οι προπονητές χρησιμοποιούσαν τις οδηγίες του «RICE» εδώ και δεκαετίες, οι έρευνες έως σήμερα απέδειξαν, πως τόσο ο πάγος όσο και η πλήρης ανάπαυση μπορεί στην πραγματικότητα να καθυστερούν την επούλωση, αντί να την βοηθούν.»
Πιο συγκεκριμένα, ο Δρ Mirkin αναφέρει τις δράσεις του οργανισμού κατά την διαδικασία της φλεγμονής . Όταν έχουμε υποστεί κάποιο τραυματισμό, το σώμα μας στέλνει σήματα στα φλεγμονώδη κύτταρα μας (μακροφάγα) τα οποία απελευθερώνουν ορμόνες. Αυτά τα κύτταρα ξεκινούν την επούλωση αντικαθιστώντας τον κατεστραμμένο ιστό. Όταν εφαρμόζουμε πάγο, ενδέχεται να αποτρέπουμε τη φυσική απελευθέρωση ορμονών από το σώμα και συνεπώς να καθυστερούμε τη διαδικασία της επούλωσης.
Έτσι, η εφαρμογή πάγου για την αντιμετώπιση τραυματισμών ανακλήθηκε τελικά το 2019 από τη διαδικασία διαχείρισης τραυματισμών με το πιο πρόσφατο και πιο ολοκληρωμένο ακρωνύμιο: PEACE & LOVE (Προστασία, Ανύψωση, Αποφυγή Αντιφλεγμονωδών Φαρμάκων, Συμπίεση, Εκπαίδευση & Φόρτιση, Αισιοδοξία, Αγγείωση και Άσκηση).
Το ερώτημα
Με όλα αυτά τα νέα στοιχεία σχετικά με τα αρνητικά της χρήσης πάγου, τίθεται το ερώτημα:
«Αν ο πάγος καθυστερεί την επούλωση, ακόμα κι αν μπορεί προσωρινά να μουδιάσει την περιοχή του πόνου, θα ήταν ωφέλιμο να τον χρησιμοποιούμε;»
Σας απαντάμε: Πιθανά όχι.
Ωστόσο δεν μπορούμε να ισχυριστούμε το ίδιο και για το οίδημα (πρήξιμο) σε οξεία φάση. Ένα εκτεταμένο οίδημα μπορεί να ασκεί ανεπιθύμητη πίεση στους ιστούς, να περιορίζει την κίνηση, ενώ παράλληλα μπορεί να εντείνει τον πόνο και να μειώσει τη λειτουργία των μυών.
Αυτό παρατηρείται συχνά σε σοβαρά διαστρέμματα αρθρώσεων (όπως στο διάστρεμμα αστραγάλου) όπου το πρήξιμο είναι αρκετά σημαντικό ώστε να εμποδίζεται το εύρος κίνησης. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η αναστολή των τετρακέφαλων μετά από χειρουργική επέμβαση ACL.
Υπό αυτές τις συνθήκες, ο πάγος μπορεί να είναι μια βιώσιμη επιλογή, καθώς ο στόχος δεν είναι να αποφευχθεί απαραιτήτως το πρήξιμο, αλλά να περιοριστεί η έκτασή του. Αντιθέτως, η ρήξη των μυών συχνά προκαλεί λιγότερο οίδημα και ως εκ τούτου ο πάγος πιθανότατα δεν θα ωφελήσει τη διαδικασία διαχείρισης του τραυματισμού στα αρχικά στάδια (ή και καθόλου).
Έτσι, προς το παρόν, με βάση τα τρέχοντα στοιχεία των ερευνών, θα διατηρούσαμε ένα κομμάτι πάγου στην κατάψυξή μας για συγκεκριμένες και μόνο περιπτώσεις. Όπως είναι κατανοητό, ο πάγος είναι πολύ λιγότερο σημαντικός από όσο κάποτε πιστευόταν. Η εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα θα ήταν, στην περίπτωση που οι τραυματισμοί ήταν τόσο σοβαροι ώστε το πρήξιμο πιθανότατα θα αποτελούσε περιοριστικό παράγοντα για την ανάρρωση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο πάγος μπορεί να είναι ωφέλιμος μόνο στα αρχικά στάδια.
Που χρειάζεται, λοιπόν, να επικεντρωθούμε; Στο να ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους που υπέστησαν κάποιο τραυματισμό να επιστρέψουν ξανά στην κίνηση με ασφάλεια, μόλις αυτό είναι εφικτό.
Source:https://www.physio-network.com/blog/ice-for-acute-injury/
